Teraz albo nigdy, czyli szansa wstania z kolan

Najwięksi gwiazdorzy Eurobasketu 2009 to Hiszpanie Paul Gasol (aktualny mistrz NBA z Los Angeles Lakers), jego brat Marc Gasol i Rudy Fernandez, Francuzi Tony Parker (MVP finału NBA z 2007 roku, trzykrotny mistrz z San Antonio Spurs), Boris Diaw i Ronny Turiaf, Turek Hedo Turkoglu, Chorwat Roko Leni-Ukić, Łotysz Andris Biedrins i Serb Nenad Krstić. Znakomici są także niegrający w NBA Hiszpanie Juan Carlos Navarro i Jorge Garbajosa, Grek Vassilis Spanoulis czy Litwin Linas Kleiza, który tego lata przeszedł z Denver Nuggets do Olympiakosu Pireus, gdzie będzie zarabiał 6,1 mln euro rocznie (najwyższy kontrakt w Europie).

Poza konkursem zaprezentuje się w Polsce słynny Allen Iverson, czterokrotny król strzelców NBA, który 19 września w Katowicach stoczy pokazowy pojedynek w rzutach za trzy punkty z naszym byłym reprezentantem Andrzejem Plutą. Polska ekipa też ma swojego człowieka z NBA – Marcina Gortata (Orlando Magic).

Na parkietach EuroBasketu byłoby jeszcze jaśniej, ale lider reprezentacji Niemiec Dirk Nowitzki nie otrzymał zgody Dallas Mavericks na grę w mistrzostwach, z występu w barwach Rosji zrezygnował Andriej Kirilenko (Utah Jazz), dla Wielkiej Brytanii nie chce grać Ben Gordon (Detroit Pistons), a kontuzje wyeliminowały m.in. Słoweńców Sashę Vujacicia (LA Lakers) i Beno Udriha (Sacramento Kings), Turka Mehmeta Okura (Utah), Hiszpana Jose Calderona (Toronto Raptors), Brytyjczyka Luola Denga (Chicago Bulls) czy Francuza Mickaela Pietrusa (Orlando).

[srodtytul]Hiszpańska wyprawa po złoto[/srodtytul]

Stawką turnieju, który do 20 września będzie się odbywał w Gdańsku, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu, potem w Łodzi i Bydgoszczy, a w fazie finałowej w Katowicach, są nie tylko medale 36. mistrzostw Europy, ale także awans do mistrzostw świata 2010. Pojedzie na nie sześć najlepszych zespołów, a jeśli w tym gronie będzie Turcja, gospodarz przyszłorocznej imprezy, to także siódma ekipa. Udział w MŚ jest równoznaczny z gwarancją startu w mistrzostwach Europy 2011 na Litwie.

Faworytami są Hiszpanie, aktualni mistrzowie świata i wicemistrzowie olimpijscy z Pekinu. Dwa lata temu przed własną publicznością nieoczekiwanie przegrali w finale z Rosją 59:60 i wciąż pozostają bez głównego trofeum w mistrzostwach kontynentu. “Do Polski jedziemy po złoto” – piszą hiszpańskie gazety. Optymizmu nie studzą kontuzja Pau Gasola, który niedawno przeszedł operację złamanego palca, ani porażka z Litwą 72:94 na zakończenie przygotowań (po 33 kolejnych zwycięstwach w meczach towarzyskich). Pobyt w Warszawie faworyci rozpoczęli od... przeprowadzki. Uznali, że łóżka w hotelu przygotowanym przez organizatorów dla czterech ekip grupy C są dla nich za małe, więc na własny koszt przenieśli się do innego.

Broniący tytułu Rosjanie przyjeżdżają do Polski osłabieni brakiem wszechstronnego Kirilenki i naturalizowanego Amerykanina J.R. Holdena, którego celny rzut w ostatnich sekundach finałowego meczu w Madrycie dał drużynie złoty medal. W dodatku w ostatnim tygodniu przed mistrzostwami kontuzji kolana doznał Wiktor Chriapa, trzeci kluczowy zawodnik.

W zespole Litwy, rywala Polaków w grupie D we Wrocławiu (w Hiszpanii wywalczyła brązowy medal), też brakuje czołowych zawodników. Ramunas Siskauskas zrezygnował z występów w kadrze. Kontuzje uniemożliwiły przygotowania Sarunasovi Jasikieviciusowi i Rimantasowi Kaukenasowi. Nie dali się namówić na grę w kadrze występujący w NBA Zydrunas Ilgauskas i Darius Songaila, ale w kraju, gdzie koszykówka jest sportem numer 1, nigdy nie było problemu z zastąpieniem utytułowanych mistrzów. Mocni są także Grecy (mimo braku w składzie dwóch największych gwiazdorów Teo Papaloukasa i Dimitriosa Diamantidisa) i Francuzi, którzy jako ostatni wywalczyli sobie prawo startu w turnieju, ale mają w składzie aż pięciu graczy z NBA.

Groźne powinny być zespoły z dawnej Jugosławii: odmłodzona Serbia prowadzona przez doświadczonego trenera Dusana Ivkovicia, Słowenia pod wodzą byłego reprezentanta kraju Jure Zdovca (attaché ekipy jest doskonale znany w Polsce Walter Jeklin) i Chorwacja, której trenerem jest były szkoleniowiec Śląska Wrocław Jasmin Repesa.

[srodtytul]Gra o przyszłość[/srodtytul]

A Polacy? Gra w ćwierćfinale i awans do mistrzostw świata byłyby olbrzymim sukcesem naszej drużyny. W turnieju tej rangi uczestniczyliśmy tylko raz, w 1967 roku w Urugwaju, zajmując piątą lokatę. Mieliśmy wówczas znakomitą drużynę prowadzoną przez legendarnego trenera Witolda Zagórskiego, z Mieczysławem Łopatką, Januszem Wichowskim, Zbigniewem Dregierem, Bohdanem Likszo, która w 1963 roku osiągnęła historyczny sukces, zdobywając we Wrocławiu srebrny medal mistrzostw Europy, a w kolejnych czempionatach Starego Kontynentu w 1965 i 1967 roku zajmowała trzecie miejsce.

O powtórzenie sukcesu sprzed 46 lat będzie bardzo trudno, ale gdy gra się przed własną publicznością, wszystko jest możliwe. Teraz albo nigdy. To hasło powtarzają kibice koszykówki, którzy marzą o odrodzeniu się tej dyscypliny, podupadłej w Polsce w ostatnich latach. Sukces reprezentacji byłby tu decydującym impulsem. Miałby przekonać sponsorów, że warto wrócić do koszykówki, a telewizje, że w dobrym tonie jest pokazywać ją w pasmach dostępnych szerszej publiczności.

[srodtytul]Styl znaleziony w Saragossie[/srodtytul]

Szanse są, bo mamy w tym roku najsilniejszy zespół, jaki mógł zestawić izraelski trener, 55-letni Muli Katzurin, pracujący z polską kadrą od ubiegłego roku. Z dwoma zawodnikami z doświadczeniem w NBA na pozycjach podkoszowych Marcinem Gortatem i Maciejem Lampe, ich walecznym zmiennikiem Szymonem Szewczykiem, skutecznym skrzydłowym Michałem Ignerskim, szybkimi i kreatywnymi rozgrywającymi Krzysztofem Szubargą i Łukaszem Koszarkiem, kapitanem drużyny, 39-letnim “Profesorem” Adamem Wójcikiem, najstarszym uczestnikiem EuroBasketu (będzie to jego czwarty mistrzowski turniej).

PZKosz i prezydent Lech Kaczyński postarali się też o wzmocnienie drużyny. Amerykanin David Logan w porę otrzymał polskie obywatelstwo i jest podstawowym zawodnikiem zespołu, wnoszącym do jego gry dynamikę i pewność w ataku, potrafiącym także podać.

Pewien niepokój wzbudziły bóle pleców u Szubargi. Kierownictwo ekipy twierdzi, że problem już zażegnano, ale trener Katzurin na wszelki wypadek postanowił w ostatniej chwili, że w dwunastce na mistrzostwa będzie rozgrywający Robert Skibniewski zamiast Iwo Kitzingera.

Najważniejsze, że Polaków omijały kontuzje. W przeciwieństwie do 2007 roku, gdy osłabiona ekipa trenera Andreja Urlepa zajęła w Hiszpanii 13. miejsce, chociaż wstydu nie przyniosła. Niepokój wzbudził tylko uraz Gortata w połowie cyklu przygotowawczego, ale to tylko wyszło drużynie na dobre. Pod nieobecność lidera zespół przegrał wprawdzie cztery spotkania kontrolne, ale w Londynie walczył jak równy z równym z Turcją, a w Bambergu postraszył Chorwację i pokazał przebłyski dobrej gry w pierwszej połowie meczu z Macedonią. W tych spotkaniach swoją przydatność dla kadry potwierdzili Michał Chyliński i Robert Witka. W Saragossie, już z Gortatem w składzie, zespół znalazł styl, jakiego od początku uczył trener Katzurin: szybka gra, nękanie rywala już na jego połowie, celne rzuty z dystansu i wykorzystywanie potencjału dwóch “bliźniaczych wież”: Gortata i Lampego.

Minimalna porażka z Hiszpanią, wcześniej zwycięstwa z Izraelem i Chorwacją pokazały, że biało-czerwoni mają potencjał, którego do końca chyba jeszcze nie ujawnili. Forma rosła z każdym spotkaniem towarzyskim.

W pierwszym etapie mistrzostw 16 ekip rywalizować będzie w czterech grupach: w Poznaniu (A), Gdańsku (B), Warszawie (C) i Wrocławiu (D). Do dalszych gier awansują po trzy zespoły. Druga faza to mecze w dwóch grupach: w Bydgoszczy (E – zespoły z grup A i B) oraz Łodzi (F – zespoły z grup C i D), w których zalicza się wyniki z pierwszego etapu. Do fazy finałowej w Katowicach, rozpoczynającej się ćwierćfinałami 17 września, awansują po cztery najlepsze drużyny z grup E i F.

[ramka][srodtytul]Faza grupowa[/srodtytul]

[b]7 września[/b]

Grupa A (Poznań): • Macedonia – Grecja (16.30) • Chorwacja – Izrael (19.15)

Grupa B (Gdańsk): • Rosja – Łotwa (16.30, TVP Sport) • Francja – Niemcy (19.15)

Grupa C (Warszawa): • Wielka Brytania – Słowenia (18.15) • Serbia – Hiszpania (21.00)

Grupa D (Wrocław): • Polska – Bułgaria (18.15, TVP 2) • Turcja – Litwa (21.15, TVP Sport)

[b]8 września[/b]

Grupa A: • Izrael – Macedonia (16.30) • Grecja – Chorwacja (19.15)

Grupa B: • Niemcy – Rosja (16.30, TVP Sport) • Łotwa – Francja (19.15)

Grupa C: • Słowenia – Serbia (18.15) • Hiszpania – Wielka Brytania (21.00)

Grupa D: • Litwa – Polska (18.15, TVP 2) • Bułgaria – Turcja (21.15, TVP Sport)

[b]9 września[/b]

Grupa A: • Macedonia – Chorwacja (16.30) • Izrael – Grecja (19.15)