Stefan Szczepłek: Kto po Michniewiczu

Michniewicz jeszcze nie został zwolniony i nie wiadomo czy tak się stanie. Mimo to kibice i dziennikarze już podają nazwiska jego ewentualnego następcy. Jedni widzą w tej roli Marka Papszuna, inni myślą o powrocie Adama Nawałki. Jest też grupa uważająca, że lekarstwem będzie trener z zagranicy.

W XXI wieku reprezentację Polski trenowało dwóch zagranicznych trenerów: Leo Beenhakker i Portugalczyk Paulo Sousa. Holender przyjął ofertę PZPN, widząc się w roli misjonarza, krzewiącego piłkę nożną na rubieżach Europy wschodniej. Ale szybko zorientował się, że to nie jest praca w dzikim kraju, nabrał do niej serca i w Brukseli, po wygranym meczu Polaków powiedział dziennikarzom: „Gdyby brać pod uwagę tylko talenty, Polska powinna znajdować się zawsze wśród ośmiu najlepszych reprezentacji Europy”.

Awansował do Euro 2008, przegrał, spotkał się z przejawami polskiej ksenofobii, ale i zwykłej dla środowiska piłkarskiego zawiści. Kopali pod nim dołki starsi trenerzy, dokuczali dziennikarze. Nie miał łatwej pracy. Nim nastąpił jej kres, już nieco zgorzkniały, odjechał, a polscy konserwatyści z ulgą go pożegnali.

Portugalczyk Paulo Sousa to inny przypadek. Jego nie interesowało nic poza pieniędzmi. O żadnym sercu nie było mowy. Dostał dobrą robotę bez większej odpowiedzialności. Cytował Jana Pawła II, dziękował dziennikarzom za pytania, na które odpowiadał na okrągło, sprawiał wrażenie dżentelmena, a okazał się prostakiem, który przy pierwszej okazji uciekł tam, gdzie płacili mu więcej.

Czytaj więcej

Piłka nożna

Sondaż: Więcej Polaków chce odejścia Michniewicza niż jego pozostania

"Czy Czesław Michniewicz po mundialu w Katarze powinien nadal być selekcjonerem reprezentacji Polski?" - takie pytanie zadaliśmy uczestnikom sondażu SW Research dla rp.pl.

Przyszedł na gotowe, nie osiągnął żadnego sukcesu. Prowadził reprezentację zdalnie. Rzadko bywał w Warszawie, meczów w Polsce nie oglądał. Wykorzystał Polaków, ile się dało. Jest w świecie cała grupa takich trenerów, na których piękną mowę nabierają się działacze.

Reprezentację Niemiec zawsze prowadził Niemiec, Francji - niemal zawsze Francuz, Hiszpanii - Hiszpan, Włoch - Włoch, Brazylii - Brazylijczyk a Argentyny - Argentyńczyk. Wyjątków jest niewiele. Reprezentacja Polski osiągała największe sukcesy kiedy jej trenerami byli Polacy: Kazimierz Górski, Jacek Gmoch, Antoni Piechniczek.

Konserwatywna Anglia do roku 1946 w ogóle nie miała trenera reprezentacji. Kadrę powoływał związek, a o grze na boisku decydowali piłkarze. Ale pół wieku później tam też uznano, że cudzoziemiec będzie remedium na brak sukcesów i w roku 2001 zatrudniono Szweda Svena-Gorana Erikssona, a w 2007 Włocha Fabio Capello. Pracowali w sumie dziesięć lat i niewiele, jak na angielski potencjał, osiągnęli.

Gareth Southgate prowadzi reprezentację od roku 2016 i już zajął z nią czwarte miejsce na mundialu w Rosji i drugie w ubiegłorocznych mistrzostwach Europy. W Katarze Anglia znalazła się w ósemce najlepszych, bo Southgate wie, zna, nie musi się uczyć.

Chociaż Anglia to specyficzne miejsce. Tam ostatnim trenerem Anglikiem, który zdobył mistrzostwo kraju był Howard Wilkinson, który wygrał z Leeds w roku 1992. Rok później to już była Premier League i nigdy pierwszego miejsca nie zajął angielski trener! Wygrywali Szkoci, Francuzi, Włosi, Hiszpanie, Niemcy, tylko nie Anglicy.

Nigdy w historii mistrzostw świata zwycięskiej reprezentacji nie trenował trener z kraju innego niż zawodnicy. W historii mistrzostw Europy był jeden taki przypadek. W roku 2004 reprezentację Grecji do tytułu mistrza poprowadził Niemiec Otto Rehhagel. Grecy wygrali dzięki żelaznej dyscyplinie taktycznej. Nie było tam wielkich piłkarzy, myśli i niczego, co zostałoby w pamięci. Greckiego futbolu ten sukces nie pchnął do przodu, ale wygrali turniej, w którym startowali teoretycznie lepsi od nich. Ale dwa lata później jako mistrzowie Europy nie zakwalifikowali się do mistrzostw świata. Rehhagel był dobry tylko raz.

Stanowisko selekcjonera drużyny narodowej jest jednym z najbardziej eksponowanych w kraju. To on jest twarzą nie tylko PZPN, ale całej piłki. Od niego w znacznym stopniu zależy wizerunek futbolu. Ta praca to nie tylko przywilej, ale obowiązki i odpowiedzialność, wykraczające daleko poza boisko.

Selekcjonera ocenia się nie tylko na podstawie wyników prowadzonej przez niego reprezentacji, ale też jak się zachowuje, jaki ma stosunek do kibiców i dziennikarzy. Jedni dziennikarze są z nim w relacjach zażyłych, inni na niego napadają - trzeba umieć dać sobie z tym radę. Kazimierza Górskiego też krytykowano, a on na nikogo się nie obrażał. Z klasą odpowiadał na zarzuty, zazwyczaj przekonując do swoich racji.

Wolałbym, żeby reprezentację Polski trenował Polak, w wieku 40 - 50 lat. Nie musi być byłym wybitnym piłkarzem. Ma mieć wiedzę, wizję, pomysły, otwartą głowę. Musi znać środowisko, cieszyć się autorytetem u zawodników ze względu na umiejętności, uczciwość i rzetelność. Nie mogą się za nim ciągnąć ciemne sprawy. Nie może tworzyć konfliktów przynosić wstydu.

Czytaj więcej

Mundial 2022

Stefan Szczepłek o Czesławie Michniewiczu: Grabarz futbolu

Czesław Michniewicz swoimi decyzjami ograniczał zawodników, zamiast rozwijać ich dla dobra zespołu. Trudno sobie wyobrazić, że będzie pracował dalej.

Tacy trenerzy są, np. Marek Papszun, który zapracował w Rakowie na pozycję najlepszego trenera w Polsce, choć nie kończył uczelni sportowej. Nie poznali się na nim w stolicy, więc wyjechał do Częstochowy. Nie wykluczam, że wiele decyzji, jakie podejmuje kłóci się z teoriami podręcznikowymi. I dlatego osiąga sukcesy.

Taki polski trener musiałby mieć czas i spokój. Nie mógłby myśleć o tym, że jeśli reprezentacja nie zakwalifikuje się na mundial czy Euro, to on straci pracę. Niech dobierze sobie współpracowników nie dlatego, że są jego kolegami, tylko ze względu na ich fachowość. W kilkunastoosobowym sztabie Czesława Michniewicza jest tylko jedna osoba (trener bramkarzy Andrzej Dawidziuk, analityk Hubert Małowiejski to inna kategoria), która coś osiągnęła w swoim zawodzie i z tego powodu jest znana. Pozostali są pracownikami anonimowymi, ale za to lojalnymi wobec selekcjonera.