Kibicowanie Francji jak jazda kolejką górską bez zapiętych pasów

Kibicowanie reprezentacji Francji można porównać do jazdy kolejką górską bez zapiętych pasów. Od 20 lat Trójkolorowi uważani są za faworyta prawie każdego dużego turnieju, ale zdarzają się im poważne zakręty.

Francuzi byli jedną z czterech europejskich drużyn, które wzięły udział w pierwszym mundialu organizowanym w 1930 roku przez Urugwaj. Do Montevideo popłynęli razem z innymi reprezentacjami ze Starego Kontynentu statkiem, wygrali nawet mecz otwarcia z Meksykiem, ale na kolejne zwycięstwo (nad Belgią) czekali aż osiem lat – do mistrzostw, których byli gospodarzem.

Pierwszy sukces odnieśli jednak dopiero po II wojnie światowej. W 1958 roku, na turnieju w Szwecji, zajęli trzecie miejsce, pokonując RFN. Just Fontaine strzelił 13 goli i ustanowił niepobity do dziś rekord bramek na jednym mundialu. Na najlepszego gracza wybrano jednak Raymonda Kopę, piłkarza o polskich korzeniach. – Wszystko, co osiągnąłem, zawdzięczam jemu – mówił Fontaine, też potomek imigrantów. Syn Francuza i Hiszpanki, urodzony w Maroku, w kadrze znalazł się tylko dlatego, że jego klubowy kolega ze Stade Reims Rene Bliard doznał kontuzji.

Następnego medalowego pokolenia Francja dochowała się w latach 80. Michel Platini, Jean Tigana, Alain Giresse i Luis Fernandez – nazywani magicznym kwartetem – poprowadzili reprezentację do trzeciego miejsca w Meksyku (1986). Po drodze zdobyli też mistrzostwo Europy (1984). Nikt wówczas nie spodziewał się, że dla Francuzów nadchodzi dekada smutku, a wprowadzony przez nich system szkolenia młodzieży oparty na klubach, szkołach i pomocy państwa nie przełoży się na wyniki dorosłej reprezentacji. Nie pomógł nawet Platini, który nie sprawdził się w roli selekcjonera.

Brak awansu na Euro 1988 oraz mundiale we Włoszech (1990) i USA (1994) uznano za narodową katastrofę. Strach, że kolejne mistrzostwa, których mieli być gospodarzem, zakończą się wstydem, był spory. Obawy rozwiał nieco brązowy medal na angielskim Euro (1996).

Paryż w ekstazie

Organizowany przez siebie mundial (1998) Francuzi rozpoczęli od kompletu zwycięstw w fazie grupowej, potem jednak potrzebowali dogrywki, by uporać się z Paragwajem, i karnych, by pokonać Włochów. W półfinale przegrywali z Chorwatami, ale uratował ich obrońca Lilian Thuram. Finałowe zwycięstwo 3:0 nad broniącą tytułu Brazylią, odniesione dwa dni przed narodowym świętem, wprawiło więc Paryż w ekstazę. Sukces fetowało na Polach Elizejskich ponad milion ludzi.

Czytaj więcej

Mundial 2022

20 lat od ostatniego tytułu Brazylijczyków, Czas znów zatańczyć sambę?

Brazylia, pięciokrotny mistrz świata, od 20 lat nie awansowała do finału mundialu. Czy Canarinhos...

Do tytułu poprowadził Francję nieśmiały chłopak z biednej dzielnicy Marsylii, potomek imigrantów z Algierii – Zinedine Zidane. To on był mózgiem drużyny Aime Jacqueta i jej przywódcą. I jak na lidera przystało, strzelił Brazylijczykom dwa gole.

Zizou był cichy i nieśmiały, ale gdy wychodził na murawę, kompleksy ustępowały miejsca geniuszowi. Ile znaczył dla zespołu, pokazał kolejny mundial w Korei i Japonii (2002). Bez kontuzjowanego Zidane’a Trójkolorowi przegrali w meczu otwarcia 0:1 z debiutującym Senegalem, potem zremisowali bezbramkowo z Urugwajem, a spotkania nie dokończył ukarany czerwoną kartką Thierry Henry. Zizou wrócił na mecz z Danią, ale Francuzi nie zdołali się pozbierać, przegrali 0:2 i marzenia o obronie trofeum prysły. W fazie grupowej nie zdobyli nawet bramki – w tak słabym stylu nie żegnał się wcześniej żaden mistrz.

Bez Zidane’a ani rusz

Po kolejnym nieudanym turnieju – mistrzostwach Europy w 2004 roku, w których Francuzom nie udało się obronić tytułu – kilku dawnych bohaterów (Marcel Desailly, Bixente Lizarazu) pożegnało się z reprezentacją. Z gry w kadrze zrezygnował też Zizou. Selekcjoner Raymond Domenech po fatalnym starcie eliminacji mundialu 2006 namówił go jednak na powrót, podobnie jak Thurama i Claude’a Makelele.

Francuzi zdołali się zakwalifikować, a na niemieckich boiskach Zidane znów był ważną postacią. Strzelił gola Hiszpanii w 1/8 finału, asystował przy zwycięskiej bramce w kolejnym meczu z Brazylią, wreszcie w spotkaniu z Portugalią wykorzystał rzut karny, który dał awans do finału.

W meczu o złoto otworzył wynik, znów trafiając z karnego. To, co stało się później, było najlepszym potwierdzeniem słów, które wypowiedział kiedyś jeden z jego kolegów z dzieciństwa: Zizou jest spokojny, dopóki ktoś nie wyprowadzi go z równowagi. Wtedy rwie się do bicia.

Kiedy w dogrywce Marco Materazzi obraził jego siostrę, Zidane nie wytrzymał i uderzył Włocha głową w klatkę piersiową i dostał czerwoną kartkę. Francja przegrała po konkursie jedenastek, ale rodacy zachowanie swojego gwiazdora przyjęli ze zrozumieniem.

– Jeśli spojrzycie na 14 czerwonych kartek, które dostałem w karierze, 12 z nich było wynikiem prowokacji. To nie jest usprawiedliwienie ani wymówka, ale moja pasja i temperament sprawiły, że musiałem zareagować – tłumaczył Zizou.

Awantura w Knysnie

Tak wyrozumiali dla swoich piłkarzy kibice nie byli cztery lata później, gdy doszło do kompromitacji w RPA. Zaczęło się od Nicolasa Anelki, który w przerwie przegranego meczu z Meksykiem obraził Domenecha i został wyrzucony z kadry. Reszta zawodników, solidaryzując się z kolegą, odmówiła wyjścia na trening, skłócona drużyna nie odniosła ani jednego zwycięstwa i odpadła już po fazie grupowej. To, co wydarzyło się w Knysnie, jest chyba najczarniejszą kartą w historii francuskiego futbolu.

Aby zakwalifikować się na kolejny mundial, Francuzi – prowadzeni już przez Didiera Deschampsa – potrzebowali co prawda baraży (pokonali w nich Ukrainę), ale w Brazylii dotarli do ćwierćfinału. To był pierwszy krok do normalności. Dwa lata później przed własną publicznością zostali wicemistrzami Europy, a mundial w Rosji był już ich popisem.

Katarskie mistrzostwa mają być końcem pewnej epoki. Po dziesięciu latach kadrę w inne ręce przekazać zamierza Deschamps. Coraz głośniej mówi się o tym, że jego następcą będzie Zidane, który święcił już trenerskie triumfy z Realem Madryt.

Deschamps przekonuje, że nie martwi się ostatnimi wynikami. Francuzi wygrali tylko jeden z sześciu meczów i nie awansowali do finałów Ligi Narodów. Ponieśli m.in. dwie porażki z Duńczykami, którzy będą ich grupowym rywalem na mundialu (poza tym Australia i Tunezja). Ogromny niedosyt zostawiło również zeszłoroczne Euro, na którym odpadli już w 1/8 finału, przegrywając po karnych ze Szwajcarią – decydującej jedenastki nie wykorzystał Kylian Mbappe.

To jednak w sporej mierze na młodym gwiazdorze Paris Saint-Germain opiera się nadzieja Francji na dobry występ w Katarze. I na Karimie Benzemie, nawróconym geniuszu, zdobywcy Złotej Piłki, z którym Deschamps przeprosił się w ubiegłym roku i po pięcioletniej banicji dał mu drugą szansę.

Francuzi mają swoje problemy, kontuzje wyeliminowały N’Golo Kante i Paula Pogbę. To duża strata, ale Deschamps, który ostateczną 26-osobową kadrę na mundial ogłosi w środę, nadal może wybierać z mnóstwa utalentowanych zawodników.