Euro 2024: Kim sa nasi rywale? Austria. Ciche echo wunderteamu

Nasze korzenie futbolowe są po części austriackimi, bo spośród zaborców to oni byli najbardziej liberalni. Dzięki temu piłka rozwijała się najlepiej w Małopolsce i Galicji.

Pierwsze kluby powstały we Lwowie oraz w Krakowie, a w przeddzień Bożego Narodzenia 1911 roku w tym drugim mieście powołano Związek Polski Piłki Nożnej.

Najstarsze kluby: Lechia i Pogoń we Lwowie oraz Cracovia i Wisła w Krakowie, założono w latach 1903–1906. Polska rozegrała pierwszy mecz międzypaństwowy w 1919 roku.

Czytaj więcej

Historia

Kto starszy – Cracovia czy Wisła?

Pretendentów do miana najstarszego polskiego klubu piłkarskiego w miarę upływu lat przybywa. I nie chodzi tu tylko o kluby nieistniejące, jak lwowskie Lechia czy Czarni, ale przede wszystkim o te, które funkcjonują do dziś, a chciałyby swoją historię pokryć dodatkową warstwą patyny starości.

Historia piłki austriackiej jest starsza i bogatsza. First Vienna założyli w 1894 roku Anglicy. Wiener AC narodził się trzy lata później, a Rapid – cztery. Federacja powstała w 1904 roku, chociaż reprezentacja grała już dwa lata wcześniej.

Austriacy najczęściej spotykali się z Węgrami – ponad 150 razy – ale jeszcze do końca I wojny światowej ich przeciwnikami byli także Anglicy, Niemcy, Holendrzy, Norwegowie, Szwajcarzy czy Włosi. Nad Dunaj przyjeżdżały drużyny z Wysp Brytyjskich, a kluby wyjeżdżały za granicę.

To pomagało w rozwoju. W Polsce trenerzy austriaccy byli równie popularni jak węgierscy i czescy. Pierwszym z najbardziej znanych był Karl Fischer, który z Pogonią Lwów trzykrotnie zdobył tytuł mistrza Polski (1922, 1923, 1925).

Viktor Hierlaender doprowadził do mistrzostwa Cracovię (1930), Karl Jiszda – Garbarnię (1931), Gerhard Fleischmann – Cracovię (1932), Gustav Wieser – Ruch Wielkie Hajduki (1934, 1935), a Gunther Ringer kontynuował serię zwycięstw Ruchu w roku 1936.

Austriacy wywalczyli awans do finałów, ale dokonał się Anschluss

Kiedy w roku 1922 reprezentacja Polski wygrywała w Sztokholmie swój pierwszy mecz międzypaństwowy, sędzią głównym był Hugo Meisl, który od 10 lat był już wówczas selekcjonerem Austriaków i pracował w tej roli aż do roku 1937 w 135 meczach, z których wygrał 71.

Meisl był – obok Anglika Herberta Chapmana i Włocha Vittoria Pozzo – najwybitniejszym trenerem przedwojennego świata. Urodzony w Czechach, z żydowskimi korzeniami, ze studiami w Paryżu i Trieście, znajomością ośmiu języków, pracą sędziego oraz dziennikarza był obywatelem świata i jednym z pierwszych wizjonerów futbolu.

To on wymyślił rywalizację drużyn Europy Środkowej – Mitropa Cup, który w latach 30. stał się pierwowzorem Ligi Mistrzów. Był także twórcą rozgrywek pomiędzy reprezentacjami o Puchar Europy Środkowej. Nawiązano do nich w latach 50., tworząc UEFA oraz mistrzostwa Europy.

Najwidoczniejszym objawem umiejętności Meisla stały się jednak wyniki drużyny narodowej. Austriacy w latach 1931–1932 byli niemal niepokonani, a rozmiary ich zwycięstw (6:0 i 5:0 z Niemcami, 5:0 ze Szkocją, 8:1 ze Szwajcarią, 8:2 z Węgrami, 6:1 z Belgią, 4:0 z Francją) przyniosły przydomek „Das Wunderteam” – cudowna drużyna.

Tworzyli rzeczywiście jeden z pierwszych zespołów w historii futbolu, który wyznaczał kierunki rozwoju. Grali nieco unowocześnioną wersją systemu WM, czyli 2-3-2-3. Ich mecz z Anglią w roku 1932, przegrany 3:4, uważany był za jeden z najlepszych, jakie rozegrano w Europie w latach 30.

Czytaj więcej

Piłka nożna

Austria: tradycje Wunderteamu, im dalej w przeszłość, tym lepiej

Obok Polski jednym z dwóch debiutantów w finałach ME. Gra tak słabo, że gdyby decydowały eliminacje, nie zobaczylibyśmy jej w Euro

Na mundialu w 1934 roku Austriacy przestali już być wunderteamem i zajęli czwarte miejsce. Za cztery lata wprawdzie wywalczyli oni awans do finałów, ale w nich nie wystąpili. Turniej we Francji odbywał się w czerwcu, a w marcu dokonał się Anschluss.

Konsekwencją tragedii narodu była też ta osobista Matthiasa Sindelara. Należał do tych Austriaków, którzy nie tylko odmówili gry w niemieckich barwach, ale mieli odwagę głośno sprzeciwiać się decyzjom Hitlera. Pomagał też Żydom. Znalazł się więc na liście proskrypcyjnej Gestapo, a styczniu 1939 roku znaleziono go martwego we własnym domu. Jako przyczynę śmierci podano zatrucie czadem. Sindelar spoczął na cmentarzu Centralnym niedaleko grobu Ludwika van Beethovena. Uznano go za najlepszego austriackiego piłkarza XX wieku. Na jego mogile codziennie pojawiają się świeże kwiaty.

Materialną pamiątką po najsłynniejszej austriackiej reprezentacji jest obraz „Das Wunderteam” Paula Meissnera z 1948 roku, który przedstawia piłkarzy wychodzących na boisko pod okiem Meisla.

Klub austriacki został mistrzem Niemiec

Austria rozegrała swój ostatni mecz międzypaństwowy przed wojną w 1937 roku, a następny – osiem lat później. W tym czasie kluby włączono do systemu rozgrywek Rzeszy. W 1941 roku doszło do niecodziennej sytuacji. W finale rozgrywek o mistrzostwo Rzeszy Rapid Wiedeń pokonał bowiem Schalke 4:3. W ten sposób klub austriacki został mistrzem Niemiec.

Trzy gole dla zwycięzców strzelił Franz „Bimbo” Binder. Był najprawdopodobniej pierwszym Europejczykiem, który zdobył w karierze ponad tysiąc bramek.

Binder trafił z karierą na czas po wunderteamie, a przed mundialem w Szwajcarii (1954), gdzie Austria zajęła trzecie miejsce i miała już nowe gwiazdy: Ernsta Happela, Gerharda Hanappiego czy Ernsta Ocwirka.