Euro 2024: Kim sa nasi rywale? Austria. Ciche echo wunderteamu

Futbol w Polsce i Austrii jest dziś na podobnym poziomie. Kiedyś to jednak Austriacy uczyli grać w piłkę nie tylko Polaków, ale całą Europę.

Publikacja: 21.06.2024 04:30

Reprezentacja Austrii

Reprezentacja Austrii

Foto: FRANCK FIFE / AFP

Nasze korzenie futbolowe są po części austriackimi, bo spośród zaborców to oni byli najbardziej liberalni. Dzięki temu piłka rozwijała się najlepiej w Małopolsce i Galicji.

Pierwsze kluby powstały we Lwowie oraz w Krakowie, a w przeddzień Bożego Narodzenia 1911 roku w tym drugim mieście powołano Związek Polski Piłki Nożnej.

Najstarsze kluby: Lechia i Pogoń we Lwowie oraz Cracovia i Wisła w Krakowie, założono w latach 1903–1906. Polska rozegrała pierwszy mecz międzypaństwowy w 1919 roku.

Czytaj więcej

Kto starszy – Cracovia czy Wisła?

Historia piłki austriackiej jest starsza i bogatsza. First Vienna założyli w 1894 roku Anglicy. Wiener AC narodził się trzy lata później, a Rapid – cztery. Federacja powstała w 1904 roku, chociaż reprezentacja grała już dwa lata wcześniej.

Austriacy najczęściej spotykali się z Węgrami – ponad 150 razy – ale jeszcze do końca I wojny światowej ich przeciwnikami byli także Anglicy, Niemcy, Holendrzy, Norwegowie, Szwajcarzy czy Włosi. Nad Dunaj przyjeżdżały drużyny z Wysp Brytyjskich, a kluby wyjeżdżały za granicę.

Austriacy najczęściej spotykali się z Węgrami – ponad 150 razy

To pomagało w rozwoju. W Polsce trenerzy austriaccy byli równie popularni jak węgierscy i czescy. Pierwszym z najbardziej znanych był Karl Fischer, który z Pogonią Lwów trzykrotnie zdobył tytuł mistrza Polski (1922, 1923, 1925).

Viktor Hierlaender doprowadził do mistrzostwa Cracovię (1930), Karl Jiszda – Garbarnię (1931), Gerhard Fleischmann – Cracovię (1932), Gustav Wieser – Ruch Wielkie Hajduki (1934, 1935), a Gunther Ringer kontynuował serię zwycięstw Ruchu w roku 1936.

Austriacy wywalczyli awans do finałów, ale dokonał się Anschluss

Kiedy w roku 1922 reprezentacja Polski wygrywała w Sztokholmie swój pierwszy mecz międzypaństwowy, sędzią głównym był Hugo Meisl, który od 10 lat był już wówczas selekcjonerem Austriaków i pracował w tej roli aż do roku 1937 w 135 meczach, z których wygrał 71.

Meisl był – obok Anglika Herberta Chapmana i Włocha Vittoria Pozzo – najwybitniejszym trenerem przedwojennego świata. Urodzony w Czechach, z żydowskimi korzeniami, ze studiami w Paryżu i Trieście, znajomością ośmiu języków, pracą sędziego oraz dziennikarza był obywatelem świata i jednym z pierwszych wizjonerów futbolu.

Meisl był – obok Anglika Herberta Chapmana i Włocha Vittoria Pozzo – najwybitniejszym trenerem przedwojennego świata

To on wymyślił rywalizację drużyn Europy Środkowej – Mitropa Cup, który w latach 30. stał się pierwowzorem Ligi Mistrzów. Był także twórcą rozgrywek pomiędzy reprezentacjami o Puchar Europy Środkowej. Nawiązano do nich w latach 50., tworząc UEFA oraz mistrzostwa Europy.

Najwidoczniejszym objawem umiejętności Meisla stały się jednak wyniki drużyny narodowej. Austriacy w latach 1931–1932 byli niemal niepokonani, a rozmiary ich zwycięstw (6:0 i 5:0 z Niemcami, 5:0 ze Szkocją, 8:1 ze Szwajcarią, 8:2 z Węgrami, 6:1 z Belgią, 4:0 z Francją) przyniosły przydomek „Das Wunderteam” – cudowna drużyna.

Tworzyli rzeczywiście jeden z pierwszych zespołów w historii futbolu, który wyznaczał kierunki rozwoju. Grali nieco unowocześnioną wersją systemu WM, czyli 2-3-2-3. Ich mecz z Anglią w roku 1932, przegrany 3:4, uważany był za jeden z najlepszych, jakie rozegrano w Europie w latach 30.

Czytaj więcej

Austria: tradycje Wunderteamu, im dalej w przeszłość, tym lepiej

Na mundialu w 1934 roku Austriacy przestali już być wunderteamem i zajęli czwarte miejsce. Za cztery lata wprawdzie wywalczyli oni awans do finałów, ale w nich nie wystąpili. Turniej we Francji odbywał się w czerwcu, a w marcu dokonał się Anschluss.

Konsekwencją tragedii narodu była też ta osobista Matthiasa Sindelara. Należał do tych Austriaków, którzy nie tylko odmówili gry w niemieckich barwach, ale mieli odwagę głośno sprzeciwiać się decyzjom Hitlera. Pomagał też Żydom. Znalazł się więc na liście proskrypcyjnej Gestapo, a styczniu 1939 roku znaleziono go martwego we własnym domu. Jako przyczynę śmierci podano zatrucie czadem. Sindelar spoczął na cmentarzu Centralnym niedaleko grobu Ludwika van Beethovena. Uznano go za najlepszego austriackiego piłkarza XX wieku. Na jego mogile codziennie pojawiają się świeże kwiaty.

Materialną pamiątką po najsłynniejszej austriackiej reprezentacji jest obraz „Das Wunderteam” Paula Meissnera z 1948 roku, który przedstawia piłkarzy wychodzących na boisko pod okiem Meisla.

Klub austriacki został mistrzem Niemiec

Austria rozegrała swój ostatni mecz międzypaństwowy przed wojną w 1937 roku, a następny – osiem lat później. W tym czasie kluby włączono do systemu rozgrywek Rzeszy. W 1941 roku doszło do niecodziennej sytuacji. W finale rozgrywek o mistrzostwo Rzeszy Rapid Wiedeń pokonał bowiem Schalke 4:3. W ten sposób klub austriacki został mistrzem Niemiec.

Trzy gole dla zwycięzców strzelił Franz „Bimbo” Binder. Był najprawdopodobniej pierwszym Europejczykiem, który zdobył w karierze ponad tysiąc bramek.

Binder trafił z karierą na czas po wunderteamie, a przed mundialem w Szwajcarii (1954), gdzie Austria zajęła trzecie miejsce i miała już nowe gwiazdy: Ernsta Happela, Gerharda Hanappiego czy Ernsta Ocwirka.

W 1941 roku doszło do niecodziennej sytuacji. W finale rozgrywek o mistrzostwo Rzeszy Rapid Wiedeń pokonał bowiem Schalke 4:3. W ten sposób klub austriacki został mistrzem Niemiec

Wszyscy stali się słynni także jako trenerzy, a imię Happela nosi stadion narodowy na Praterze. Hanappi jest z kolei patronem obiektu Rapidu. Na ich nazwiskach zakończyła się złota era austriackiej piłki. Przypominali ją od czasu do czasu wybitni piłkarze, których nigdy nie było tak wielu, aby tworzyć wielką drużynę.

Hans Krankl grał w Barcelonie, a Herbert Prohaska w barwach Interu i AS Roma należał do czołowych pomocników Serie A. Bruno Pezzey, jako zawodnik Eintrachtu i Werderu, miał wysoką pozycję wśród stoperów Bundesligi. Młodszy od nich Andreas Herzog – jeszcze wyższą jako pomocnik Werderu i Bayernu.

Austria jako reprezentacja nie osiągała już jednak sukcesów na miarę wcześniejszych. W mistrzostwach Europy zagrała pierwszy raz w 2008 roku tylko dlatego, że była ich współgospodarzem.

Bardziej niż przez wyniki pamiętano ją z innych powodów. Podczas mundialu w 1982 roku Austria umówiła się na wynik meczu z Niemcami, aby wyeliminować Algierię. W 1991 roku zaś, przy okazji spotkania eliminacyjnego do Euro 1992, przegrała 0:1 z Wyspami Owczymi, dla których był to pierwszy w historii mecz o punkty.

Nasze korzenie futbolowe są po części austriackimi, bo spośród zaborców to oni byli najbardziej liberalni. Dzięki temu piłka rozwijała się najlepiej w Małopolsce i Galicji.

Pierwsze kluby powstały we Lwowie oraz w Krakowie, a w przeddzień Bożego Narodzenia 1911 roku w tym drugim mieście powołano Związek Polski Piłki Nożnej.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Piłka nożna
Jan Urban: Nie ma sensu porównywać mnie z Robertem Lewandowskim
Piłka nożna
Wojciech Szczęsny wznowił treningi. Wkrótce testy medyczne w Barcelonie
Piłka nożna
Lewandowski z rekordem wśród Polaków w Hiszpanii. O pierwszym z nich mało kto wie
Piłka nożna
Barcelona - Getafe. Robert Lewandowski się nie zatrzymuje, polski rekord pobity
Piłka nożna
Wojciech Szczęsny w drużynie z Robertem Lewandowskim. Barcelonie się nie odmawia