Urodzeni gdzie indziej

Globalizacja wokół nas idzie pełną gębą, a ludzie z całego świata migrują i mieszają się ze sobą. Powodów jest kilka – poszukiwanie lepszego życia, ucieczka przed wojną (w obu tych przypadkach niemałą cegiełkę dorzucili Polacy) czy czasem… zwykły przymus, który łączy się rzecz jasna z dawnym niewolnictwem.

Narodowość nieoczywista

Ma to oczywisty wpływ na piłkę nożną. Często w dyskusjach o futbolu używa się słowa „międzynarodowy”, choć w tym kontekście jest ono… nieprecyzyjne czy po prostu błędne. O grze dla danego kraju nie decyduje narodowość – kwestia niemierzalnej fizycznie samoidentyfikacji – a obywatelstwo, czyli po prostu papierek. W dzisiejszych czasach istnieje wiele odcieni szarości, a niektórych ludzi trudno zidentyfikować pod względem narodowościowym. Mesut Oezil reprezentował Niemcy, tam się wychował, choć pochodził z Turcji. Sam twierdził, że w połowie czuje się Niemcem, a w połowie Turkiem, co nie zawsze jest komfortową sytuacją. Nigdzie bowiem nie czuł się w pełni „swój”.

W dzisiejszych czasach to, że ktoś urodzi się w danym obrębie państwowym, wcale nie znaczy, że musi ten kraj reprezentować czy się z nim identyfikować. Na mistrzostwach świata w 2018 roku wystąpiło 6 (z 32) zespołów mających w swoich szeregach tylko graczy urodzonych na ich terytorium – Brazylia, Arabia Saudyjska, Niemcy, Kolumbia, Meksyk i Korea Południowa. Obecnie takie ekipy wystąpią 4 – ponownie są to Brazylijczycy, Saudyjczycy i Koreańczycy, ale także Argentyna.

Sprawa polska

Polska jest obecnie krajem mocno jednolitym etnicznie, bo większość obywateli mieszkających w kraju nad Wisłą deklaruje narodowość polską. Największa grupa niepolska w naszym państwie, będącą jednak polskimi obywatelami, to – według oficjalnych danych – Ślązacy. W 2018 roku na mundial selekcjoner Adam Nawałka zabrał urodzonego w Brazylii Thiago Cionka. Tym razem w kadrze są „Anglik” Matty Cash i „Włoch” Nicola Zalewski.

W przypadku biało-czerwonych wzór jest najczęściej ten sam. Mianowicie wszyscy są potomkami emigrantów, którzy w trudnych czasach opuścili Polskę, szukając lepszego życia – czy to za czasów zaborów, czy dwóch wojen światowych. Kwestią czasu jest, aż w polskiej kadrze zaczną grać piłkarze z korzeniami ukraińskimi, szczególnie po ostatnim napływie imigrantów zza wschodniej granicy. Kiedyś był już jeden – Taras Romanczuk, który na powołanie zapracował sobie „przez zasiedzenie”.

Francuski kolonializm

Tak jak i cztery lata temu, tak i obecnie najwięcej urodzonych poza swoimi granicami mają Marokańczycy. To aż 14 (z 26) piłkarzy, gdzie na poprzednim czempionacie tych zawodników było 16. Tuż za Marokiem znajdują się obecnie Tunezja i Senegal, które również w Rosji były w top 5 zestawienia. W przypadku tych dwóch ostatnich krajów najwięcej graczy urodziło się we Francji. W Maroku „Francuzi” też są, ale tamtejsi ludzie rozlali się również na inne kraje Europy Zachodniej (np. Hiszpanię, do której mają po prostu blisko, a która od średniowiecza w południowej części ma widoczne wpływy arabskie).

Poza szukaniem lepszego życia gigantyczne znaczenie ma tu także francuski kolonializm, który na wieki połączył z tym europejskim krajem wspomniane Tunezję i Senegal, ale również Kamerun czy Ghanę. Co ciekawe, sami obrońcy tytułu mają w swoich szeregach… tylko 3 graczy urodzonych nie we Francji. Gołym okiem widać, że większość piłkarzy ma tam nieeuropejskie korzenie, ale poza ich obecną ojczyzną urodzili się ich przodkowie. Oni sami przyszli na świat nad Sekwaną, wychowali się tam i wyszkolili, więc mają pełne prawo reprezentować „Trójkolorowych”.

Niemcy bliscy zera

Podobnie rzecz ma się z Niemcami, którym regularnie zarzuca się „nieniemieckość”. Mało kto jednak mówi o tym, że prawie wszyscy ci piłkarze urodzili się właśnie za naszą zachodnią granicą i z krajami swoich rodziców czy dziadków często nie mają wiele wspólnego. Niewiele zresztą brakowało, by i „Die Mannschaft” zaliczył zero urodzonych poza granicami, ale Armel Bella-Kotcham i Youssoufa Moukoko rzutem na taśmę załapali się na MŚ.

Walia ma aż 9 graczy urodzonych w Anglii, ale Wielka Brytania to jeden organizm, więc to nie może dziwić. Zróżnicowany pod tym względem jest z kolei Katar. Gospodarze MŚ nie „kupowali” sobie reprezentantów, jak niektórzy mogliby sądzić po ich działaniu np. w piłce ręcznej. Do Kataru trafiali oni najpóźniej w wieku nastoletnim, tam następował (często finalny) proces ich piłkarskiego szkolenia, w efekcie czego „tworzyli” się przyszli kadrowicze. Warto też wspomnieć, że tylko 12 procent obywateli Kataru to rdzenni Katarczycy.

Australia i Szwajcaria to globalni liderzy pod względem obecności gastarbeiterów, czyli pracowników z zagranicy, którzy potem się tam osiedlali. W Rosji co trzeci gracz szwajcarski urodził się poza krajem, teraz jest ich tylko trzech, a wkrótce może nie być żadnego, gdyż „bum” na imigrantów nastąpił kilkadziesiąt lat temu. W Chorwacji i Serbii można dostrzec efekty skomplikowanej struktury etnicznej Bałkanów, zaś kraje Ameryki Łacińskiej chętnie się ze sobą mieszają – najczęściej „czerpiąc” z Argentyny. Czasem o miejscu urodzenia decyduje przypadek. Duńczycy w Hiszpanii nie są częstym widokiem, ale ojciec Roberta Skova przez pewien okres akurat tam pracował, więc urodził się tam jego syn. Reprezentant Francji Marcus Thuram z kolei przyszedł na świat we Włoszech, bo akurat w 1997 roku w Parmie grał jego ojciec, słynny Lilian.

137 PIŁKARZY którzy pojechali na MŚ 2022 urodziło się poza krajem, który reprezentują

PIŁKARZE URODZENI POZA REPREZENTOWANYM KRAJEM

MAROKO (14)

Yassine BOUNOU Kanada

Sofiane BOUFAL Francja

Amine HARIT Francja

Romains SAISS Francja

Achraf HAKIMI Hiszpania

Munir MOHAMEDI Hiszpania

Zakaria ABOUKHLAL Holandia

Sofyan AMRABAT Holandia

Noussair MAZRAOUI Holandia

Hakim ZIYECH Holandia

Selim AMALLAH Belgia

Ilias CHAIR Belgia

Bilal EL KHANNOUS Belgia

Walid CHEDDIRA Włochy

TUNEZJA (12)

Dylan BRONN Francja

Nader GHANDRI Francja

Mouez HASSEN Francja

Wajdi KECHRIDA Francja