Christoph Daum: O włos od wielkiej kariery

Był rok 2000. Christoph Daum szykował się do przejęcia rozbitej reprezentacji Niemiec. Po zdobyciu mistrzostwa Europy w 1996 roku na kolejnym wielkim turnieju – mundialu we Francji – drużyna odpadła już w ćwierćfinale, ale prawdziwa katastrofa nastąpiła podczas Euro 2000, kiedy nie wyszła nawet z grupy.

Daum był wtedy uważany za jednego z najzdolniejszych szkoleniowców nad Renem. Wielu widziało w nim zbawcę, który będzie w stanie odmienić grę Niemców i wyciągnąć ich z kryzysu. Wielu, tylko nie szef Bayernu Uli Hoeness.

Obaj panowie – mówiąc oględnie – nie darzyli się sympatią. Daum prowadził Bayer Leverkusen, największego wówczas rywala Bawarczyków, ale historia tej nienawiści zaczęła się jeszcze wcześniej – od kłótni w studiu telewizyjnym. Hoeness nie mógł znieść, że człowiek, z którym toczył prywatne wojny, obejmie najważniejszą posadę w kraju. Oskarżył go więc o zażywanie kokainy. Twierdził, że ma dowody na to, iż trener Leverkusen brał udział w narkotykowej orgii z prostytutkami – w dodatku ubrany w niemiecki mundur.

Daum wszystkiemu zaprzeczył, sam zaproponował, że odda do analizy swój włos, a kiedy badania potwierdziły, iż rzeczywiście zażywał kokainę, bronił się, że padł ofiarą manipulacji.

– Niektórym ze mną nie po drodze – powtarzał. Próbka B nie pozostawiła jednak wątpliwości. Daum przyznał się przed sądem do winy („robiłem to okazjonalnie w domu"), skazano go na wiele godzin prac społecznych. Został zwolniony z Bayeru, a niemiecka federacja natychmiast zerwała z nim kontrakt.

To był największy zakręt w jego karierze, nieporównywalny z wpadką, która zdarzyła mu się w 1992 roku, gdy prowadził Stuttgart. Wystawienie czterech obcokrajowców (limit wynosił trzech) w meczu eliminacji Ligi Mistrzów z Leeds kosztowało zespół awans do kolejnej rundy.

– Za to bym go akurat nie winił. Trenerzy są często tak skupieni na własnej robocie, że nie są w stanie ogarnąć spraw organizacyjnych. Zaufał swoim ludziom. W klubie nie traktowało się tego jak tragedii, bo wcześniej zapracował na pomnik, zdobywając mistrzostwo Niemiec – mówi „Rz" Radosław Gilewicz, były piłkarz Stuttgartu (1995– 1997).

Narkotykowy skandal przykrył dawne zasługi Dauma, w ojczyźnie stał się czarną owcą, miał problemy ze znalezieniem nowej posady. „Przeczytałem sporo książek o Indianach i nauczyłem się z nich kilku rzeczy, które są aktualne do dziś – na przykład by nie oceniać człowieka tylko po tym, że nosi mokasyny" – opowiadał Daum w wywiadzie dla tygodnika „Zeit".

Przez sześć lat prowadził Besiktas, Austrię Wiedeń i Fenerbahce, z każdą z tych drużyn sięgając po trofea. O jego niekonwencjonalnych metodach treningowych – takich jak chodzenie po rozżarzonych węglach – krążyły legendy.

– Akurat w Wiedniu tego nie praktykował, ale pamiętam, że wyróżniał się indywidualnym podejściem do zawodników, co w tamtych czasach było nowością – wspomina Gilewicz, którego roczna współpraca z Daumem zaowocowała mistrzostwem i pucharem Austrii (2003). – W swoim notesie zbierał informacje o każdym z piłkarzy. Wiedział o mnie wszystko. Na odprawach podawał dużo przykładów z życia. Był wielkim motywatorem i silną osobowością. Kiedy pojawiał się w szatni, zapadała cisza. Cieszył się olbrzymim szacunkiem, także wśród rywali. Nie przypominam sobie żadnych docinków ze strony kibiców, obraźliwych przyśpiewek czy transparentów na stadionach. Jego przeszłość była w Austrii tematem tabu.

Daum zarzekał się, że nie wróci do Niemiec, ale w 2006 roku przyjął ofertę z Kolonii (tam też w drugiej połowie lat 80. zaczynał karierę) i dwa lata później wprowadził zespół do Bundesligi. Potem podjął się jeszcze na krótko pracy we Frankfurcie, ale po spadku Eintrachtu znów pojechał szukać szczęścia za granicą – w Club Brugge i Bursasporze. Wygrał również walkę z rakiem.