I Bóg stworzył trenera

Gdy jutro wejdą na konferencje prasowe Bayernu i Interu w podcieniach stadionu Santiago Bernabeu, sala zamilknie. To są spektakle, dla których się odkłada wszystkie zajęcia. Rok temu w modzie była skromność a la Pep Guardiola, w tym sezonie do gadatliwych megalomanów futbol należy.

Van Gaala i Mourinho dzieli 11 lat, ale to bratnie dusze. Wodzowie i perfekcjoniści. Szczerzy do bólu, łatwi do zranienia w swojej nieomylności, zawsze gotowi do kłótni. Jak trzeba, to i w kilku językach. Mourinho może nie zostałby trenerem, gdyby mu kiedyś językowy talent nie przetarł drogi do sztabu Bobby’ego Robsona w FC Porto.

Van Gaal, zanim zaczął pracę w Bayernie, zamknął się na miesiąc w klasztorze z mnichami-nauczycielami i wyszedł, przemawiając już w Hochdeutsch. Ale jego tyrady po niemiecku nigdy nie dorównają temperaturą tym po hiszpańsku, z czasów gdy trenował Barcelonę.

[srodtytul]Kolekcjonerzy wrogów[/srodtytul]

Słuchał ich młody Mourinho. Przyszedł do Barcelony z Robsonem w 1996 roku, ale został na dłużej. Gdy drużynę przejął van Gaal, zaproponował Jose, żeby robił dla niego analizy gry przeciwników, a Mourinho tak się tym przejął, że przywoził mu papiery do domu i tam nad nimi dyskutowali. Asystenci się zmieniali, ale Portugalczyk został aż do zwolnienia van Gaala w 2000 roku. Potem w Benfice Lizbona zaczął samodzielną pracę. Gdy dziś podkreśla, jak bardzo jest wyjątkowy, van Gaal dodaje:

– Po części go ukształtowałem. Rozumiem futbol inaczej niż wszyscy trenerzy. Ale Jose gra, żeby wygrać, a ja chcę zwycięstw przez piękną grę. Moja droga jest trudniejsza.

Każdy z nich wygrał już Ligę Mistrzów i Puchar UEFA – Holender z Ajaksem, Portugalczyk z Porto. Mourinho był mistrzem w Portugalii, Anglii i we Włoszech, van Gaal w Holandii, Hiszpanii i w Niemczech. Teraz mogą być pierwszymi, którzy dadzą włoskiemu albo niemieckiemu futbolowi potrójną koronę: mistrzostwo, puchar kraju i LM. Mourinho byłby najmłodszym trenerem – ma 47 lat – z dwoma Pucharami Europy.

Wrogów kolekcjonują z podobną łatwością jak zwycięstwa. – Oto przybył i zaczął się porównywać do Jezusa. Pomyślałem: wybaczmy mu, bo nie wie, co czyni – mówił Carlo Ancelotti, dziś trener Chelsea, gdy Mourinho dwa lata temu najechał Serie A i zaczął dokazywać. Chciał być odnowicielem zapyziałego calcio, wytykał mu słabości, a siebie przedstawiał jako dzieło skończone. Innych trenerów wyszydzał za brak sukcesów albo za to, że uczą się języków wolniej od niego. – Antypatia jest moją tarczą. Kto mnie kocha, idzie za mną. Kto mnie nienawidzi, ten musi mnie gonić – odpowiadał krytykom.

Van Gaal w kryzysowym momencie obecnego sezonu, gdy wyniki nie dopisywały, a szefowie i drużyna w niego wątpili, powiedział piłkarzom: – Pamiętajcie, że jestem jak Bóg. Nigdy nie choruję i zawsze mam rację.

Holender zbudował w Bayernie drużynę grającą pięknie, szybko, sięgającą po wychowanków z takim upodobaniem jak Barcelona. Był profesorem i sierżantem. Krzykiem wgniótł w trawę Francka Ribery’ego za to, że podczas treningu ośmielił się usiąść i rozsznurować buty bez pytania. Szarpał za ucho Lucę Toniego, gdy ten zasnął na stole podczas obiadu z drużyną. A potem wypchnął go do Romy, bo Włoch nie chciał się podporządkować wspólnym zasadom. Braku lojalności i gwiazdorskich fochów van Gaal nie toleruje. Daje drugą, czasami trzecią szansę. Potem żegna.

[srodtytul]Tylko jeden pan[/srodtytul]

– Zawsze najpierw patrzę na charakter, dopiero potem na umiejętności. Piłkarz jest niczym, drużyna wszystkim. Dyscyplina to podstawa kreatywności – mówi Holender. Mourinho by się pod tym podpisał. Z Arjenem Robbenem, grającym dziś w Bayernie, rozstał się kiedyś w gniewie, bo Holender chciał kontuzje leczyć po swojemu.

W Interze Mourinho zaczął od przebudowy ośrodka treningowego, a gdy już miał tam nowe boiska, swój gabinet i podniesiony mur, zaczął przebudowywać drużynę. Stworzył grupę, która nie tylko świetnie kopie piłkę, ale i pójdzie za wodzem w ogień. Jak Samuel Eto’o, który w Barcelonie dąsał się przy byle okazji, a w Interze, jak trener każe, to godzi się być i obrońcą.

W świecie według Mourinho i van Gaala może być tylko jeden pan. Holender w Bayernie odmówił składania raportów prezesowi Karlowi-Heinzowi Rummenigge. Mourinho w Chelsea obraził się na topiącego w klubie prywatny majątek Romana Abramowicza, gdy ten wepchnął mu do drużyny Andrija Szewczenkę. Obaj wolą mieć gorących przyjaciół w morzu jeszcze gorętszych wrogów, niż otaczać się ludźmi letnimi.

I mają, czego chcieli. Kibice Chelsea do dziś śpiewają o Mourinho poddańcze pieśni, a ci z Interu wywieszają transparenty „Santo subito”. Ale w Barcelonie, której Mourinho tak często deptał ostatnio po odciskach, Portugalczyk jest wrogiem publicznym. Gdy przyjechał tu na mecz z Chelsea, opluto go na lotnisku. Przed niedawnym półfinałem kibice otoczyli jego samochód i ledwo umknął.

[srodtytul]Dwa powroty [/srodtytul]

Van Gaal przez swoją nieustępliwość nie awansował z Holandią na mundial 2002. Ciągnął w swoją stronę, piłkarze w swoją. Powrót do Barcelony nie udał się z tego samego powodu. Zerwał z trenowaniem na blisko trzy lata, a potem wrócił do wielkiego futbolu przez holenderską prowincję. W Alkmaar zastał drużynę grającą na opustoszałym ośmiotysięcznym stadionie, a zostawił ją z mistrzostwem Holandii i w Lidze Mistrzów. Udało się, bo dostał tam pełnię władzy.