Radek, co się rywalom nie kłaniał

O Radku Stepanku mało kto mówi bez emocji. Budzi uczucia wyraziste od lat, bo niespokojnym duchem jest na korcie i poza nim.

35. urodziny ma za kilka dni, 27. listopada. Obejdzie je jako dwukrotny zdobywca Pucharu Davisa, ten, który oba razy rozstrzygał o wyniku w piątym meczu. Poza tym spojrzy z dumą na drugi puchar za wielkoszlemowe zwycięstwo w deblu, wygrał US Open 2013 z Leanderem Paesem u boku, rok wcześniej razem zwyciężyli w Australian Open.

Kariera długa, pełna zakrętów, ale przecież spełniona: 17 wygranych turniejów deblowych, 5 singlowych, bywało, że był klasyfikowany w pierwszej dziesiątce świata (najwyżej 8. w 2006 roku). Od paru miesięcy blisko Petry Kvitovej, co świat przyjąłby może spokojnie, gdyby nie fakt, że głośne małżeństwo z Nicole Vaidisovą, inną zdolną, młodą czeską tenisistką, co rakietę rzuciła dla Radka, trwało tylko trzy lata. I poprzedzało je nie mniej głośne narzeczeństwo z Martiną Hingis.

Czeska szkoła

Stepanek gra w tenisa wedle starej czeskiej szkoły: więcej sprytu, niż siły. Tak to sobie wymyślił, jeszcze gdy był mały i widział wokół siebie rówieśników uderzających w równym rytmie piłkę z lewej i prawej strony.

Nie może jednak powiedzieć, że od razu zaczął się wyróżniać. Wręcz przeciwnie. Zaczynał swoją tenisową przygodę w Karwinie, górniczym miasteczku pod polską granicą. Był jednym z tych, w których na początku wierzył tylko ojciec.

Vlastimil Stepanek pracował w karwińskiej fabryce sody, a po godzinach oddawał się pasji tenisowej. Starszy syn Martin poszedł na policjanta, młodszy Radek najpierw chciał być bramkarzem hokejowym, lecz dał się przekonać do odbijania z ojcem, albo ze ścianą.

Wiara pana Vlastimila była tak duża, że chodził do pracy na nocne zmiany, by móc w dzień trenować z Radkiem, a gdy syn skończył 10 lat, ojciec uznał, że fabryka sody przeszkadza obu w karierze. Rzucił sodę, przenieśli się z rodziną do Prerova, tam dostał pracę jako instruktor tenisa i w tym zawodzie trwa do dziś.

Telefon do Kordy

Przyznać trzeba uczciwie, że z Radkiem wielkich sukcesów nie osiągnął. Niby trzymał chłopaka krótko, doprowadził do początków kariery zawodowej, do startów w turniejach satelitarnych, ale umiejętności pana Vlastimila nie wystarczały na Wielkie Szlemy, o marzeniach daviscupowych nie wspominając.

Syn też nie był bez winy. – Może nie byłem wielkim rozrabiaką, nie wracałem z dyskotek o piątej rano, omijałem alkohol i narkotyki, ale do profesjonalnego podejścia do tenisa było mi daleko. Okoliczności nie sprzyjały, mało kto mnie doceniał, motywacja słabła – wspominał Radek. Przełom przyszedł wtedy, gdy zamiast ojca trenerem został Petr Korda.

Kibice tenisa pamiętają: wysoki szczupły tenisista, mistrz Australian Open 1996, piękny stylowy tenis, w dobrej formie Korda był w stanie wygrać z każdym. Karierę skończył nagle, po aferze dopingowej w 1998 roku. Z wyrokiem ITF Petr Korda nie godzi się do dziś, ale znalazł spokojną przystań z rodziną na Florydzie. Dwie córki zostały golfistkami.

Telefon od Radka Stepanka odebrał w 2001 roku. Znali się trochę z kortów, ich kariery na krótko się zazębiły, choć o żadnej przyjaźni mowy nie było. Korda przyjął tę pracę, choć na początku bez entuzjazmu. Powód był taki, że Stepanek nie miał opinii posłusznego chłopaka, któremu trzeba tylko szlifu technicznego i pracy nad kondycją, by zaczął wygrywać. Stepanek miał, oględnie mówiąc, opinię tego, który mało kogo się słucha, potrafi być złośliwy i nie docenia rad starszych.

Sytuacja była jednak taka, że to Radek był w potrzebie, więc Petr Korda mógł stawiać warunki i postawił. – Będziesz się słuchać, to osiągniesz wiele – obiecał na końcu rozmowy.

Krnąbrne dziecko

Słowa dotrzymał. W 2002 roku Stepanek stał się odkryciem ATP Tour. Wystrzelił w górę rankingów, wygrał z kilkoma takimi, z którymi nie miał prawa marzyć o zwycięstwie (m. in. z Goranem Ivaniseviciem). Nagle, późno, bo późno, kariera zaczęła się toczyć tak, jak powinna była przebiegać kilka lat wcześniej.

Przyszły zwycięstwa – pierwszy turniej singlowy w 2006 roku, gdy Radek miał prawie 28 lat. Zaraz potem był ćwierćfinał Wimbledonu i pierwsze załamanie – poważna kontuzja szyi. Przesunięty dysk, ból taki, że nie tylko nie można było grać, ale nawet trzymać rakietę w ręku. Było ciężko, pojawiła się nawet myśl o końcu kariery.

Korda pomagał, przekonywał, ale Radek Stepanek to nie jest facet, który łagodnie przyjmuje argumenty. Z trenerem rozstawał się dwa razy, zawsze chodziło o parę słów za dużo. Główna różnica poglądów zawsze tyczyła emocji na korcie. Dla Stepanka okazywanie gniewu, złości, radości i frustracji było czymś naturalnym, trener widział w tych krzykach i gestach tylko brak profesjonalizmu i niepotrzebny wydatek energii.

Po paru miesiącach godzili się, bo Korda, choć tylko kilkanaście lat starszy, traktował Radka jak swoje czwarte, trochę krnąbrne dziecko. Z rywalami, których Stepanek też nie raz obrażał, prowokował, albo drażnił, tak łatwo nie było.

Andy Murray, Tim Henman, Janko Tipsarević i wielu innych mogą opowiedzieć, jak czeski tenisista robił wszystko co mu wyobraźnia podpowiadała (i sędzia nie widział), by rozwścieczyć przeciwnika. Radek rywalom się jednak nie kłaniał, a na swe wytłumaczenie miał w zasadzie tylko jedną odpowiedź: – Nienawidzę przegrywać.

Kradzione jabłka

Petr Korda trochę go jednak utemperował, swoje zrobił też czas. W ostatnich rozmowach z dziennikarzami u Radka Stepanka słychać nuty nostalgii za młodością w Karwinie, za lodowiskiem wylewanym za domem rodzinnym, za kradzionymi jabłkami, które smakowały jak żadne inne, za pierwszą rakietą, polskim Stomilem.