Kapitan uciekł z komiksu

Anglicy żartują, że Gerrards Cross, oaza bogaczy pod Londynem, została nazwana właśnie na cześć jego najsłynniejszych zagrań. Tych dośrodkowań, które kibice Liverpoolu sławią od dawna pieśniami o wielkim i silnym Gerrardzie, a Anglia zdobyła po nich już trzy gole w Euro 2012.

Ale Steven Gerrard daje kadrze w Polsce i na Ukrainie dużo więcej niż asysty, wślizgi, przywództwo, wszystko to, z czego słynie. On stał się twarzą odmienionej reprezentacji. Pokorniejszej, znającej swoje ograniczenia, bardziej wyrachowanej niż angielskie drużyny z poprzednich turniejów, które atakowały rywala z okrzykiem „Wszystko albo nic! Ruszamy po puchar!" i po pierwszym ciosie padały, a tabloidy ogłaszały kolejny koniec świata.

Statek zatonął

Bo to była właśnie reprezentacja z tabloidów, taka, w której można być tylko lwem albo osłem. Drużyna z komiksu dla dorosłych, w którym Niemcy ciągle noszą hełmy, Włosi to sami lalusie, Francuzi żyją z rękami podniesionymi do góry na wypadek, jakby trzeba było w jakiejś sprawie skapitulować, a Anglia musi uratować świat. Jak Captain Fantastic, superbohater ze skeczów Monthy Pythona.

Efekt był taki, że piłkarze miotali się między ambicjami a możliwościami, drużyna była nieznośnie chaotyczna, każdy chciał zostać bohaterem na własną rękę. Zwłaszcza piłkarze tacy jak Gerrard, Frank Lampard czy John Terry, wychowywani w przeświadczeniu, że są złotym pokoleniem i muszą podbić świat. Lata mijały, podbijali świat ze swoimi klubami,

zostawali milionerami, liczbą biografii doganiali Churchilla, a za reprezentację ciągle zbierali razy. Ostatnio – dwa lata temu w Afryce. Kapitan Gerrard – wtedy kapitanem był tylko doraźnie, zastępując Rio Ferdinanda – strzelił tam gola już po kilku minutach pierwszego meczu z USA, ale wyrównującej bramki nie było w planie bitwy i gdy Amerykanie ją zdobyli, to był początek końca. Statek zatonął, a kapitan razem z nim.

Gerrard do takich porażek nie przywykł. W Liverpoolu jest nietykalny, spędził tam całą karierę, kapitanem został pierwszy raz dziewięć lat temu i nadal rządzi,

w rankingach piłkarzy wszech czasów w tym klubie przegrywa tylko z Kennym Dalglishem, za Puchar Mistrzów z 2005 i pamiętny finał z Milanem dostał od królowej order Imperium Brytyjskiego. Ale to było w tłustych latach, a ostatnie były chude. Przegrany mundial, spory właścicieli Liverpoolu, ciągnące klub w dół, zmiany trenerów, w tym nieudana kadencja obecnego selekcjonera kadry Roya Hodgsona, wreszcie kontuzje. Przez jedną z nich Steven stracił dużą część ostatniego sezonu. Ale wyleczył się w porę i na razie jest w Euro 2012 niezniszczalny.

Czas ostrożności

Opaska kapitana reprezentacji wróciła do niego okrężną drogą w czasach burzy i naporu. Niedługo przed Euro rasistowski skandal wywołany przez Johna Terry'ego wymiótł z kadry trenera Fabio Capello, Terry'ego działacze FA pozbawili opaski (Capello odszedł właśnie w proteście przeciw temu, że tę decyzję podjęto za jego plecami). Hodgson, trener z oferty last minute, wybrał na swojego adiutanta właśnie Gerrarda, mimo że wspomnienia z Liverpoolu ma złe.

– Ale nie udało mu się tam głównie dlatego, że nie był Dalglishem, wybrańcem kibiców. Swoją robotę wykonał dobrze. Ze współpracy z Gerrardem też był zadowolony – tłumaczy „Rz" Patrick Barclay, dziennikarz „London Evening Standard", autor biografii m.in. Aleksa Fergusona i Jose Mourinho. – Hodgson zmienił kadrę na swoje podobieństwo. Jest opanowana, dobrze zorganizowana na boisku, skromna. A Gerrard to idealny przykład tej przemiany. Swoją legendę w Liverpoolu budował jako pirat, śmiałek, lider rządzący siłą przykładu. A teraz pod ręką Hodgsona Captain Fantastic zmienił się w Captaina Sensible, rozsądnego, bardzo mądrze wspierającego swojego giermka w pomocy, Scotta Parkera – mówi Barclay.

Takie ustawienie jest dla Anglii nietypowe i wymuszone przez okoliczności. Zwykle miała w środku pomocy dwóch piłkarzy kreatywnych, ryzykujących – Gerrarda i Lamparda. Ale tego drugiego zatrzymała kontuzja i Hodgson postawił na ostrożnego Parkera. Od Gerrarda też wymaga większej ostrożności. Koniec z romantycznym bohaterstwem, rzeczywistość wzywa: Anglia jest osłabiona przez kontuzje i powinna grać rozważniej.

Nie musisz być Mesjaszem

Niejeden trener próbował tego nauczyć i Gerrarda, i Lamparda. Rafael Benitez w Liverpoolu już w pierwszej rozmowie powiedział swojemu kapitanowi: twój główny problem polega na tym, że za dużo biegasz. Taką samą lekcję dał Lampardowi w Chelsea Guus Hiddink. – Steven i Frank dorastali wpatrzeni w Bryana Robsona, który musiał na boisku robić wszystko. Wychowywano ich w klubach na Mesjaszy. Trudno się z taką wizją siebie rozstać, zwłaszcza gdy się dowodziło drużyną w tym szalonym finale Ligi Mistrzów z Milanem, prowadząc ją od beznadziei przy stanie 0:3, do zwycięstwa w karnych.