Super Bowl: Dynastia pisze historię i zarabia

Tekst z dziennika "Parkiet"

W Stanach to jest sportowe wydarzenie numer 1, ważniejsze od igrzysk olimpijskich. Zresztą w przerwie meczu telewizja NBC będzie zachęcać Amerykanów, żeby oglądali transmisje z Pjongczangu. Zobaczymy z jakim skutkiem. O widownię finałowej rozgrywki NFL martwić się nie trzeba, wygrywa w cuglach z finałami jakichkolwiek innych rozgrywek sportowych i nie tylko sportowych. Zresztą wyjątkowa jest sama formuła finału, bo w innych czołowych ligach Ameryki (NBA, NHL, MLB) gra się do czterech zwycięstw. Tu jest tylko jeden mecz, wszystko albo nic, dosłownie, bo wicemistrzostwo się nie liczy. To święto, wykraczające daleko poza sport. Amerykanie umawiają się na wspólne oglądanie (tzw. Super Bowl party, gospodarze powinni kupić nowy telewizor), pochłaniają olbrzymie ilości jedzenia i piwa, a w poniedziałek wielu robi sobie wolne.

5 milionów za 30 sekund

W tegorocznym finale zmierzą się New England Patriots, czyli zwycięzcy American Football Conference oraz Philadelphia Eagles, czyli triumfatorzy National Football Conference. To  powtórka finału z 2005 r. – wtedy górą byli Patriots. Klub z Nowej Anglii zagra w wielkim finale po raz dziesiąty, co jest rekordem NFL i ma szansę na szóste zwycięstwo. Philadelphia Eagles, którzy zagrają w finale po raz trzeci, będą walczyć o swoje pierwsze zwycięstwo. Mecz odbędzie się na stadionie w Minneapolis w stanie Minnesota. Jeżeli sprawdzą się prognozy pogody to może być najzimniejszy Super Bowl w historii. Areną meczu będzie  imponujący US Bank Stadium w Minneapolis, otwarty dwa lata temu, wybudowany kosztem ponad miliarda dolarów, nawiązujący do skandynawskiej architektury, co ma swoje uzasadnienie, bo na co dzień grają na nim Wikingowie (Minnesota Vikings).

Amerykanie kochają wszelkiego rodzaju liczby: 52 – to numer tegorocznego Super Bowl, zapisywany tradycyjnie po rzymsku, stąd Super Bowl LII. Mecz na stadionie obejrzy około 70 tysięcy kibiców, a przed telewizorami w samych Stanach zapewne ponad 100 milionów (w ubiegłym roku finał zgromadził 111, 3 miliona widzów). Bilety kosztują od 950 dolarów do 5 tysięcy za najlepsze miejscówki. Oczywiście w drugim obiegu te kwoty są parę razy większe. Telewizja NBC, która w tym roku transmituje mecz, zatrudni do obsługi wydarzenia ponad 500 pracowników i użyje 106 kamer. Ceny reklam wynoszą ponad 5 milionów dolarów za 30 sekund. Reklamy są nieodłącznym elementem finałowej rozgrywki. Co roku powstają rankingi najlepszych, bo naprawdę jest co i kogo oglądać. W tym roku pokażą się Morgan Freeman i Danny DeVito. Pieniędzy nie pożałowały między innymi Budweiser, Pepsi (z Cindy Crawford w roli głównej), Coca-Cola i Lexus.

Pozasportowa otoczka jest dla wielu ważna jak mecz, a dla niektórych ważniejsza. Hymn przed meczem odśpiewa Pink, a w przerwie wystąpi Justin Timberlake, który był gwiazdą również w 2004 roku. Wówczas zdarł część stroju Janet Jackson, w taki sposób, że światu ukazała się naga pierś wokalistki. Purytańska Ameryka zawrzała z oburzenia. Być może dlatego tym razem piosenkarz wystąpi sam. Nie weźmie za występ pieniędzy (przynajmniej od NFL), bo taka jest tradycja, ale oczywiście świetnie na tym zarobi. Bo w przypadku Super Bowl przerwa to nie jest czas na odejście od telewizora, tylko osobny show (tzw. halftime show), który wygląda imponująco i słono kosztuje – płaci po raz szósty z rzędu Pepsi. W ubiegłym roku, zresztą nie po raz pierwszy, halftime show oglądało więcej ludzi niż sam mecz.

Jaka emerytura?

New England Patriots to sportowe i biznesowe mocarstwo, dynastia rządząca ligą od lat. Tom Brady jest przez wielu ekspertów i kibiców uważany za najwybitniejszego rozgrywającego w historii NFL, a Bill Belichick kandyduje do tego tytułu w kategorii trener. Jego dziadkowie przyjechali do Ameryki z Chorwacji w poszukiwaniu lepszego życia, nazywali się Bilicić. Media amerykańskie zastanawiają się, kto jest największym amerykańskim sportowcem naszych czasów: Brady czy jednak koszykarz Michael Jordan? Plasuje się też wysoko w świecie celebrytów: wraz ze słynną modelką Gisele Bundchen są jedną z najlepiej zarabiających par w show-biznesie. Wyprzedzają ich tylko Jay-Z i Beyonce. Brady ma już 40 lat i media ciągle zastanawiają się, kiedy zakończy karierę. Ale dlaczego ma kończyć, skoro ciągle jest najlepszy? – Dlaczego wszyscy wysyłają mnie na emeryturę? Zespół spisuje się dobrze. Wiem, że jestem nieco starszy od większości chłopaków, ale ciągle czerpię radość z gry. Więc nie myślę o emeryturze. Na razie myślę o Super Bowl – mówił ostatnio.

Rozgrywający zespołu z Philadelphii Nick Foles prezentuje się – jeżeli chodzi o osiągnięcia sportowe – jak jego ubogi krewny. Sam mówi, że gdyby parę lat temu ktoś mu powiedział, że znajdzie się w takim miejscu, jeden mecz od zwycięstwa w Super Bowl – nie uwierzyłby. Niechciany przez Los Angeles Rams myślał już o emeryturze, mimo że jest dwanaście lat młodszy od Brady’ego! Ale przypomnieli sobie o nim w Philadelphii, gdzie zaczynał przygodę z NFL. W grudniu zastąpił w składzie kontuzjowanego pierwszego rozgrywającego drużyny Carsona Wentza i teraz przed nim najważniejszy dzień w sportowym życiu.

Właścicielem klubu z Nowej Anglii jest Robert Kraft, działający między innymi na rynku nieruchomości. Kupił Patriots w 1994 roku za 172 miliony dolarów. Zrobił złoty interes, bo dzisiaj drużyna jest warta 3,7 miliarda dolarów, co czyni ją jedną z najcenniejszych marek sportowych świata. Z drużyn futbolu amerykańskiego większą wartość mają tylko Dallas Cowboys, którzy sukcesami w ostatnich latach nie mogą się pochwalić, ale mają wspaniałe tradycje. „Forbes” wycenia majątek Krafta na 6,2 miliarda dolarów. Jest też właścicielem piłkarskiego klubu MLS New England Revolutions, inwestuje również w UFC (mieszane sztuki walki) i w e-sport. Kiedy Kraft kupował Patriots ratował klub dla Nowej Anglii, bo ówczesny właściciel James Orthwein chciał ich przenieść do Saint Louis. Ale w 1999 roku Kraft sam był bliski przeniesienia zespołu do Hartford, gdzie miał powstać nowiutki stadion. Ostatecznie jednak powstał imponujący Gillete Stadium w Foxborough (nieopodal Bostonu) i Patriots zostali na miejscu.

Niemcy futbolu amerykańskiego

Żeby było śmieszniej innym kandydatem do przejęcia Patriots był obecny właściciel Philadelphia Eagles. Jeffrey Lurie dorobił  się jako producent w przemyśle filmowym. „Forbes” wycenia jego majątek na 2 miliardy dolarów. To, że chciał kupić Patriots nie dziwi, biorąc pod uwagę, że urodził się w Bostonie i skończył tamtejszy uniwersytet. Kiedy jednak uprzedził go Robert Kraft, zainwestował w Eagles. Zapłacił 185 milionów dolarów. Teraz klub jest wyceniany na 2,65 miliarda – to dziesiąty wynik wśród klubów NFL. Eagles to zespół z tradycjami, założony w 1933 roku (Patriots powstali w 1960), ale bez najważniejszego trofeum. Być może dlatego główni bohaterowie filmu „Poradnik pozytywnego myślenia” – kibice Eagles, ojciec i syn (Robert De Niro i Bradley Cooper) – są wiecznie sfrustrowani i znerwicowani. Wśród najbardziej znanych kibiców Eagles są Kobe Bryant, Sylvester Stallone i Will Smith. Patriots kibicują Ben Affleck, Matt Damon i Elton John.

Obie drużyny zakończyły sezon zasadniczy z identycznym bilansem: 13 zwycięstw, 3 porażki. W finałach konferencji Eagles rozgromili Minnesota Vikings i tym samym pogrzebali ich szanse na zostanie pierwszym klubem w historii, grającym w Super Bowl na własnym obiekcie. Patriots mieli więcej kłopotów, ale ostatecznie, dzięki fenomenalnemu podaniu swojego 40-latka, pokonali Jacksonville Jaguars. Zdecydowanymi faworytami bukmacherów i ekspertów są Patriots, którzy piszą historię ligi, równając do największych drużyn w historii: Green Bay Packers trenowanych przez legendarnego Vince’a Lombardiego (dziś zwycięzcy Super Bowl otrzymują trofeum jego imienia), Pittsburgh Steelers, San Francisco 49ers i Dallas Cowboys.