W dwóch światach

Październikowy turniej tenisa stołowego z cyklu ITTF World Tour w Warszawie. Mecz pierwszej rundy. Natalia Partyka kładzie piłkę w zgięciu łokcia prawej ręki, podrzuca i rozpoczyna wymianę. Jest leworęczna. Prawa ręka kończy się tuż za ramieniem.

Jest trzykrotną mistrzynią paraolimpijską i czterokrotną mistrzynią świata niepełnosprawnych. Ale jest też dwukrotną uczestniczką igrzysk olimpijskich i zawodniczką klasyfikowaną na 30. miejscu europejskiego rankingu ETTU. Jak ją najtrafniej określić?

– Jak kto woli. Wszystkie te sukcesy są dla mnie ważne, wszystkie mnie budują – mówi „Rzeczpospolitej" Partyka. – Cały czas myślę o tym, żeby dorzucać kolejne. Teraz skupiam się na sporcie pełnosprawnych, bo tu wciąż mam wiele do zdobycia.

Najmłodsza

W tenisa stołowego zaczęła grać w wieku siedmiu lat w gdańskim Morskim Robotniczym Klubie Sportowym. Wcześniej treningi rozpoczęła jej starsza siostra Sandra i chyba to zdecydowało.

– Najpierw patrzyłam, jak gra, potem przyszłam na zajęcia. Bez strachu, chociaż dzieciaki są różne i przykre sytuacje mogą się zdarzać. Jednak trafiłam do bardzo pozytywnej grupy – nikt się nie naśmiewał, nic z tych rzeczy. Wykonywałam wszystkie ćwiczenia bez taryfy ulgowej. Miałam radochę, bo tam zawsze dużo się działo. No i miałam siostrę, która mogła mnie chronić – wspomina.

Sukces przyszedł szybko – w 2000 roku 11-letnia Natalia pojechała do Sydney na igrzyska paraolimpijskie. Stała się najmłodszą paraolimpijką w historii. Zakwalifikowano ją do klasy C-10, która oznacza grę w pozycji stojącej oraz względnie małą niepełnosprawność. Wtedy, jak sama mówi, była jeszcze dzieciakiem, ale już cztery lata później, w Atenach, nie dała się pokonać. W Pekinie (2008 r.) i Londynie (2012 r.) była już na ustach wszystkich. Nie tylko po raz kolejny zdobywała paraolimpijskie złoto, ale też brała udział w igrzyskach olimpijskich i walczyła z pełnosprawnymi.

– Mam nadzieję, że w przyszłym roku w Rio de Janeiro będzie podobnie. Niedawno zdobyłam złoty medal mistrzostw Europy niepełnosprawnych, więc występ w igrzyskach paraolimpijskich mam już zaklepany. Jeśli chodzi o igrzyska olimpijskie, piłka wciąż jest w grze – mówi.

Dwa światy

Rywalizacja Partyki z pełnosprawnymi jest cenna nie tylko dla niej, ale i dla całego polskiego sportu niepełnosprawnych. Zwraca uwagę ogółu na ich problemy. 15 lat po igrzyskach w Sydney Natalia jest najbardziej rozpoznawalnym ambasadorem sportu niepełnosprawnych.

– Łączę dwa światy, jestem dobrym przykładem na to, że można. Czasem wychodzi mi to całkiem fajnie, ale czasami to ciężka robota – jestem na świeczniku, bo takich jak ja jest niewielu. Robię swoje, raz lepiej, raz gorzej. Ale błędem byłoby nicnierobienie w kierunku rozwoju dyscypliny. Niepełnosprawność przeszkadza mi w grze, bo zaburza równowagę przy stole, ale poza tym... poniekąd pomaga. Gdybym miała dwie ręce, nie grałabym w igrzyskach paraolimpijskich, nie byłabym tym łącznikiem, ale po prostu jedną z wielu, znaną tylko w naszym tenisowym światku – przyznaje.

Ale jest inaczej i Natalia Partyka znana jest w całym sportowym świecie. Zagraniczne media nazywają ją paraolimpijską legendą i tą, która przesuwa granice. Regularnie angażuje się w przedsięwzięcia mające na celu aktywizację niepełnosprawnych, czasem idzie jeszcze dalej. Była partnerką kampanii „Świat wolny od min" Polskiego Czerwonego Krzyża, ambasadorką Polskiej Sekcji na wystawie Expo 2010 w Chinach, wraz ze słynnym Usainem Boltem uczestniczyła w światowej kampanii reklamowej kart płatniczych Visa. W kolorowych magazynach o modzie nietrudno odszukać sesje fotograficzne z jej udziałem.

Zamiast narzekać

Pozasportowych nagród i wyróżnień, łącznie z odznaczeniami państwowymi, nie brakuje.

Jednym z nich był tytuł ambasadora kampanii „Solidarność zmienia świat" w 30. rocznicę powstania „Solidarności" (wspólnie z Marcinem Gortatem, Sylwią Gruchałą i Mateuszem Kusznierewiczem). Dobra okazja, by pomówić o solidarności sportu – tego w wykonaniu pełno- i niepełnosprawnych.

– Sport jest jeden, chociaż paraolimpijczycy nie są w stanie pokonać pewnych przeszkód – wiadomo, bez nogi biegnie się wolniej. Ale już samo to, że uprawiają sport i walczą na 1200 procent, jest ich sukcesem. Też mają marzenia, też ciężko pracują – mówi tenisistka.

– W Polsce sytuacja niepełnosprawnych sportowców zmienia się na lepsze, chociaż do takiej Wielkiej Brytanii wciąż nam trochę brakuje. Ale porównanie dzisiejszej sytuacji z igrzyskami w Atenach – pierwszymi, które dobrze pamiętam – pokazuje, że jest lepiej. Wtedy nikt nawet tego nie relacjonował. Dziś dojrzewamy, by traktować sport paraolimpijski poważnie. A przecież wiadomo – media to sponsorzy i pieniądze, a pieniądze to szansa na lepsze wyniki. I koło się kręci. Można wymienić wiele rzeczy, które chcielibyśmy mieć, a nie mamy. Ale nie jest aż tak źle, żeby tylko narzekać.

Partyka nie narzeka, zamiast tego pomaga innym. Jej Fundusz Stypendialny – utworzony wspólnie z Akademią Rozwoju Filantropii, Fundacją Dobra Sieć i właścicielem sieci sklepów Biedronka – wspiera młodych sportowców z szansami na zawodową karierę. I nie skupia się wcale na niepełnosprawnych. W gronie 12 stypendystów znaleźli się m. in. Maria Andrejczyk – mistrzyni Europy juniorek z 2015 r. w rzucie oszczepem, narciarz Szymon Bębenek – zwycięzca Międzynarodowych Zawodów FIS, trzykrotny mistrz Polski juniorów w łyżwiarstwie figurowym Krzysztof Gała oraz zapaśniczka Aleksandra Wólczyńska – brązowa medalistka mistrzostw świata z 2014 roku.

Najpierw sport

Nie udało się jedynie na uczelni. Mistrzyni paraolimpijska była studentką Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. Kierunek: sport olimpijski. Do czasu.

– Skreślili mnie z listy – śmieje się tenisistka. – Nie za często pojawiałam się na zajęciach, chociaż przyznaję, momentami bardzo starałam się pogodzić sport i studia. Ale tenis na tym cierpiał – nie byłam w stanie trenować dwa razy dziennie i jeszcze chodzić na zajęcia. Na drugim, popołudniowym, treningu miałam już „za dużą głowę".