Doping w pływaniu: powrót do badań krwi

Ostatni raz były na MŚ w 2005 roku w Montrealu, w środku złotej ery polskiego pływania. W Melbourne w 2007 i w Rzymie w 2009 Międzynarodowa Federacja Pływacka (FINA) pobierała tylko próbki moczu.

To był czas, gdy rekordy świata pękały seriami, technologia strojów szybowała w kosmos, Michael Phelps pływał jak nadczłowiek, baseny zapełniły się chińskimi geniuszami. I tylko postęp w walce z dopingiem  FINA uważała za podejrzany.

Wchodźcie, oszuści

Dlaczego w tym czasie nie robiła testów krwi, choć upominali się o nie również pływacy? Żadnego przekonującego argumentu nie podawała, poza takim, że badanie moczu wystarcza. Dla wielu substancji rzeczywiście wystarcza, co więcej, większość łatwiej wykryć w ten sposób, np. sterydy. Jest test na wykrywanie w moczu EPO i jego odmian.

– Ale są takie wspomagacze, za które można sportowca zdyskwalifikować tylko na podstawie testu krwi – mówi „Rz" Peter van Eenoo, szef laboratorium antydopingowego w Gandawie, jednego z najważniejszych akredytowanych przez Światową Agencję Antydopingową (WADA). Tylko badaniem krwi można wykryć m.in.: hormon wzrostu (HGH) i insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1, nowy dopingowy hit). Nie da się też badaniem moczu wiarygodnie zdemaskować przetoczenia krwi, własnej i cudzej. A dziś, gdy EPO jest widoczne w testach jak barszcz na obrusie, to transfuzje są główną pokusą.

Dlatego WADA powtarza, że obie metody trzeba łączyć, kto badań krwi nie robi, ten uchyla furtkę i mówi: wchodźcie, oszuści. A w tym czasie FINA – władca sportu, który wraz z lekkoatletyką jest kręgosłupem igrzysk – robiła po swojemu.

– Mam dwa wytłumaczenia. W jedno chcę wierzyć: oszczędności. Drugie wolałbym, by było nieprawdziwe: potrzebne były rekordy, żeby przyciągnąć sponsorów. Ale to mi się wydaje o tyle nielogiczne, że już samo przyzwolenie na rewolucję w strojach napędziło koniunkturę. Tak czy owak, wycofanie się z testów zrozumieć było trudno – mówi „Rz" Paweł Słomiński, były trener polskich pływaków.

Kolarstwu, lekkoatletyce czy biegom narciarskim taka wolta by się nie upiekła. Ale pływanie żyje w bajce. Tu od lat nie było wielkiego skandalu. Choć zdarzały się wpadki mistrzom świata, choćby Jessice Hardy, a teraz u najszybszego pływaka świata, Brazylijczyka Cesara Cielo, wykryto furosemid.

W sprawie Hardy były wątpliwości, karę za clenbuterol skrócono. Cielo, mistrz olimpijski, świata i rekordzista na 50 m st. dow., tłumaczy, że wziął zanieczyszczoną odżywkę. Czy będzie mógł wystartować w Szanghaju, zdecyduje Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu. Brazylijska federacja dała mu  tylko ostrzeżenie, FINA chce kary.

Stopy ładnie rosną

Te zamieszania są jednak nieporównywalne z aferami kolarstwa czy lekkiej atletyki. A skoro wielkich skandali nie było, to nie było też presji na światową federację, by zlecała więcej testów. Jak testów było mniej, to i ryzyko afer mniejsze. Koło się zamyka. A nadgorliwość nie popłaca, sponsorzy nie chcą być kojarzeni ze strzykawką i fiolką. Obecny powrót do testów krwi to ponoć głównie efekt mocnych nacisków WADA.

– Decyzja jest słuszna. Bo czy pływakowi doping krwi pomaga mniej niż kolarzowi czy biegaczowi narciarskiemu? Nie sądzę. To tylko kwestia wizerunku. Jak czytam wywiad z kolarzem, to zawsze jest pytanie o doping. Jak z pływakiem, to czasem padnie. Jak z piłkarzem, to takiego pytania nie ma nigdy. A różnica w liczbie złapanych wcale aż tak różnego podejścia nia uzasadnia – mówi „Rz" Peter van Eenoo.

Werner Franke, najsłynniejszy niemiecki specjalista od antydopingu, kpi z działań FINA.