Ten konkurs nawiązuje do antycznych tradycji czystego sportu, leżącego u podstaw idei olimpizmu. Nie ma w nim miejsca na oszustwa, niedozwolone środki dopingowe, korupcję. Jest dążenie do zwycięstwa z poszanowaniem reguł i z szacunkiem dla przeciwnika.
We współczesnym, chorującym sporcie, takie postawy są szczególnie cenne, a sportowcy dający przykład są zwycięzcami, nawet jeśli przegrali na arenie. Nie muszą być mistrzami świata i olimpiad ani startować na największych stadionach, w świetle jupiterów. Wystarczy, że swoją postawą dają przykład uczciwości, nawet na wiejskim boisku. Takich właśnie szuka Polski Komitet Olimpijski, chcąc postawić ich za wzór.
Nagrody przyznawane są w kilku kategoriach. Trofeum Fair Play PKOl honoruje szczególny czyn „czystej gry”, którego dokonał zawodnik lub zawodniczka, zespół sportowy, trener czy działacz w 2013 roku. Czynem tym pomógł innym, poświęcając nawet swoje szanse wygranej, dając tym samym wyraz szacunku dla pisanych i niepisanych praw w sporcie oraz swojej humanistycznej postawy wobec drugiego człowieka bądź zespołu.
Jest też nagroda dla zawodników, którzy wyróżnili się postawą fair play w sporcie i godnym życiem po zakończeniu kariery.
Wyróżnienie za promocję wartości fair play przyznawane jest osobom, stowarzyszeniom lub instytucjom, promującym ideę fair play oraz szczególnie aktywnie działającym dla jej upowszechniania.